Jak sobie poradzić w Arbeitsamt - część 2., Arbeitslosengeld II/Hartz IV

Wizyty w Arbeitsamcie (chyba nikt tutaj nie nazywa tej instytucji Agentur für Arbeit) są bardzo stresujące. Oprócz bariery psychicznej dużo rolę ogrywa tu bariera językowa. Nagle człowiek musi mówić o swoich problemach w obcym języku do osoby, którą widzi pierwszy raz w życiu. W tym poście opisuję główne tematy związane z meldunkiem w niemiecki urzędzie pracy. Dzisiaj zajmiemy się bliżej tematem Arbeitslosengeld II (ALG II), który jest także znany pod pojęciem Hartz IV.


Uwaga: w Niemczech obowiązują oficjalne informacje niemieckiego Urzędu Pracy, czyli tzw. Agentur ür Arbeit/ Arbeitsagentur/Arbeitsamt. Poniżej znajdziecie jedynie ich streszczenie w języku polskim.

Wniosek o ALG II mogą złożyć osoby, które nie posiadają żadnych dochodów albo których dochody są tak niskie, że nie wystarczają na pokrycie podstawowych wydatków na życie. O zasiłek ALG II mogą starać się osoby, które:

• ukończyły 15 rok życia, ale nie osiągnęły wieku uprawniającego do renty/emerytury (w Niemczech jest to 65-67 lat).
• mieszkają na stałe na terenie Niemiec (Bundesrepublik Deutschland).
• mogą i wolno im pracować przynajmniej 3 godziny dziennie.
• nie pracują lub ich dochód leży poniżej minimum egzystencjalnego.
• nie mają majątku, który mógłby zostać wykorzystany na ich utrzymanie.

Więcej szczegółowych informacji (po niemiecku) znajdziecie tutaj.
 Decyzja o przyznaniu ALG II jest decyzją indywidualną. Aktualnie (2018)  jego wysokość wynosi:

• 416 euro dla osób samotnych
• dla osób pełnoletnich żyjących w tzw. Bedarfsgemeinschaft (wspólne gospodarstwo) 374 euro
• dla dzieci poniżej piątego roku życiu 240 euro
• dla dzieci między 6 i 14 rokiem życia 296 euro
• dla młodzieży między 15 i 17 rokiem życia 316 euro

Dodatkowe świadczenia przysługują  kobietom w ciąży, rodzicom samotnie wychowującym dzieci,  osobom upośledzonym, chronicznie chorym i osobom mieszkającym w mieszkaniach bez centralnego zaopatrzenia w gorącą wodę. Przybliżoną wysokość zasiłku socjalnego ALG II można wyliczyć za pomocą kalkulatora na Portalu Hartz IV.

Pierwsza rozmowa

Aby złożyć wniosek o ALG II należy zgłosić do lokalnego Jobcenter  na rozmowę i przynieść z sobą następujęce dokumenty:

• dowód osobisty lub inny dokument poświadczający tożsamość osoby składającej wniosek lub
• paszport niemiecki lub paszport kraju należącego do Unii Europejskiej i zaświadczenie o zameldowaniu w Niemczech lub
• paszport zagraniczny z aktualnym zezwoleniem na pobyt na terenie Niemiec lub
• inny dokument urzędowy ze zdjęciem umożliwiający stwierdzenie ich i 
• dowód niemieckiego ubezpieczenia społecznego. 

Dowód niemieckiego ubezpieczenia społecznego otrzymuje każda osoba, która pracuje legalnie na terenie Niemiec. Jest to dowód na to, że jesteście zatrudnieni legalnie i wasz pracodawca odprowadza na was składki na ubezpieczenie.
Na koniec roznowy otrzymacie odpowiednie formularz podania/wniosku, który musicie wypełnić w domu i przynieść na drugą rozmowę. Osoba odpowiedzialna za wasz wniosek wskaże wam też inne ważne dokumenty, które są niezbędne do jego złożenia. Do nich należą:

• wniosek o ALG II,
• wyciągi z konta z ostatnich sześciu miesięcy,
• umowa o wynajem mieszkania (chodzi tu o wysokość czynszu, który płacicie za mieszkanie) oraz rachunki za ogrzewanie i dodatkowe opłaty (Nebenkostennachweis), 
• zaświadczenie o dochodach (Einkommensnachweis) i zaświadczenie o posiadanym majątku (np. gdy posiadamy mieszkanie własnościowe)

Oczywiście, nie wolno zapomnieć o paszporcie, dowodzie osobistym lub innym dokumencie stwierdzającym tożsamość. Dokumenty indentyfikacji osobowej należy okazywać podczas każdej rozmowy w Jobcenter.

Druga rozmowa

Na drugiej rozmowie oddajecie wypełniony wniosek o ALG II łącznie z innymi dokumentami, których listę otrzymałeś na pierwszej. Po ich oddaniu pozostaje wam czekać, aż otrzymacie informacje, czy wasz wniosek został zatwierdzony. Pod tym linkiem możecie obejrzeć przykładowy wzór decyzji zatwierdzającej (oczywiście po niemiecku, dokument jest w formacie pdf).

Jak długo otrzymuje się ALG II w Niemczech? Pierwszy wniosek jest z reguły zatwierdzany na 12 miesięcy. Po ich upływie należy niestety ponownie złożyć wniosek.

Zasiłek ALG II jest przelewany na podany przez was numer konta niemieckiego. W jednym z następnych wpisów postaram się wam wyjaśnić, jak otworzyć konto w Niemczech nie mając stałego zameldowania na terenie Bundesrepublik Deutschland.